Zanimljivosti o turskom jeziku
- Turski jezik ubraja se među najteže i najrasprostranjenije jezike na svetu.
- Po broju ljudi koji ga govori, turski je 6. jezik na svetu.
- Turski jezik, zajedno sa drugim turkijskim jezicima, pripada altajskojporodici jezika. Ovoj porodici jezika pripada i mongolski, tunguski i korejski, dok neki lingvisti u ovu porodicu svrstavaju i japanski.
- Oblasti i zemlje sveta u kojima se govori turski:
- Turskim jezikom govori 250 miliona ljudi u čak 12 zemalja.
- Turski jezik je maternji jezik 90% stanovništva Turske. U Turskoj se, osim turski jezik, govori još oko 70 drugih jezika i dijalekata kao što su kurdski, jermenski i arapski.
- Turski jezik se osim u Turskoj govori i na Balkanu, Kipru, Iraku, centralnoj Aziji, Rumuniji, Makedoniji, Bugarskoj i u mnogim evropskim zemljama.
- Više od 2 miliona ljudi, turskih emigranata, u Nemačkoj govori turskim jezikom.
- Turskom jeziku najsličniji je azerbejdžanski.
- Prvi uzorci turskog pisanog jezika su natpisi na Orhonskim spomenicima (teritorija današnje Mongolije) iz 8. veka.
- Današnjem savremenom turskom jeziku prethodio je osmanski turski (tur. Osmanlıca). Osmanski jezik bio je mešavina turskog, arapskog i persijskog jezika i pisao se arapskim pismom koje mu nije odgovaralo. Jezičkim reformisanjem početkom dvadesetog veka, čiji je glavni organizator bio sam osnivač Turske republike, Mustafa Kemal Paša Ataturk, prelazi se sa osmanskog na savremeni turski, sa arapskog na latinično pismo, a turski jezik se „čisti“ od brojnih arapskim i persijskih pozajmljenica.
- U srpskom jeziku postoji oko 8000 turcizama. Više od 3000 turcizama se svakodnevno koristi, a mnogi od njih nemaju odgovarajući sinonim ili ekvivalent u srpskom jeziku.
- Gramatika turskog jezika je izuzetno pravilna i kao takva uzeta je kao osnova za veštački jezik esperanto.
- Turski jezik ima puno dijalekata, a najpravilnijim, odnosno književnim, se smatra istanbulski dijalekat.
- Turski ima čak 8 samoglasnika što ga čini veoma bogatim i harmoničnim jezikom.
- Vokalna harmonija je pravilo po kome se samoglasnici u turskoj reči ređaju po tačno utvrđenom redosledu.
- U turskom jeziku se, kao i u srpskom, piše kao što se govori, a jedno slovo predstavlja jedan glas.
- Red reči u turskoj rečenici potpuno je suprotan od onoga u srpskoj rečenici.
- U turskom jeziku ne postoje prefiksi, već samo sufiksi.
- Sufiksi se na tursku reč dodaju tačno utvrđenim redosledom, jedna reč može imati čak 17 sufikasa.
- U turskom jeziku ne postoji relativ, a jedna reč u turskom jeziku često celu rečenicu na srpskom jeziku. Drugim rečima, jedna turska reč na srpski se prevodi celom rečenicom.
- U turskom jeziku ne postoji kategorija roda, dok neka turska imena mogu biti i muška i ženska.
- Najduža reč na svetu je turska: „Muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine“, a njeno značenje je: „Kao da ste od onih koje nećemo moći lako ubediti da postanu neko ko stvara neuspešne.“
- Reč sa najviše značenja u turskom jeziku je glagol çıkmak koji ima čak 58 značenja.
- Najčešće tursko ime i prezime je Mehmet Yılmaz.
- Najduže tursko ime je Abdulmuttalip i ima 13 slova.
- Najduže tursko prezime je Kocakethüdaoğullarından i ima 23 slova.
- Najduže ime grada je Afyonkarahisar i ima 14 slova.
- Najduži naziv ulice je Profesör Doktor Muammer Aksoy Caddesi i ima 26 slova.
- Turski jezik ima 29 glasova, međutim, prema nekim lingvistima, savremeni turski ima i više glasova od ovog broja, ali nisu svi predstavljeni slovima.
- Turska reč „hafta“ (nedelja) nastala je od persijske reči “heft” što na persijskom znači „sedam“.
- Veznik “ve” (i) koji se često koristi u svakodnevnom govoru, u turski jezik došao je iz arapskog.
Autor teksta: Marija Aleksić
Marija Aleksić je vlasnica i osnivač centra za učenje stranih jezika „The Divan of
Tulumba“. Diplomirani je filolog - master turskog jezika i književnosti. Poseduje
višegodišnje iskustvo u prevođenju i podučavanju turskog jezika.
Kopiranje i republikacija sadržaja objavljenih na sajtu skolatulumba.com, delimično ili u celini, u elektronskoj ili pismenoj formi, bez pismenog odobrenja škole "Tulumba" su zabranjeni.
